Ναός Απόλλωνος Επικουρίου Βασσών Φιγαλείας. Εικαστικές Μαρτυρίες του 19ου αιώνα. Το έργο της Επιτροπής Συντήρησης του μνημείου (Ε.Σ.Ν.Ε.Α.).

“..ναῶνδὲὅσοιΠελοποννησίοιςεἰσί, μετά γετὸνἐνΤεγέᾳπροτιμῷτοοὗτοςἂντοῦ λίθου τε ἐς κάλλος καὶτῆςἁρμονίαςἕνεκα…” Παυσ. VIII 41, 8

Ο περικαλλής «Παρθενών της Πελοποννήσου», έργο του Ικτίνου (420 – 400 π.Χ.), σύμφωνα με παράδοση που καταγράφει ο Παυσανίας, από τα καλύτερα σωζόμενα παραδείγματα κλασσικής αρχιτεκτονικής με συντηρητικές και συνάμα πρωτοποριακές ιδιαιτερότητες, εγγράφεται πρώτο από τα ελληνικά μνημεία στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το 1986.

Στα αρχαϊκά χρόνια (7ος αι.π. Χ.) οι Φιγαλείς ανακτούν τον τόπο τους από τους Λακεδαιμονίους βοηθούμενοι από τους γείτονες Ορεσθασίους, σύμφωνα με χρησμό του θεού των Δελφών. Iδρύoυν τότε ναό προς τιμήν του Απόλλωνος, τον οποίο λατρεύουν ως «επικούριο», δηλαδή αρρωγό σε δεινά πολέμου. Με το ίδιο επίθετο αργότερα (429 π. Χ.) τον λατρεύουν ως θεό θεραπευτή, επειδή τους έσωσε από θανατηφόρο λοιμό. Για τούτο, αρραγής παραμένει από την αρχαιότητα έως σήμερα η σύνδεση του ναού και της ιδρύτριας πόλης Φιγαλείας, στην οποία ανήκε ανέκαθεν πολιτικά και διοικητικά το ιερό του θεού.

Οι πρώτοι ξένοι επισκέπτες του ειδυλλιακού και απόκοσμου τοπίου των Βασσών Φιγαλείας ερευνούν τον ναό το 1812. Τότε αποκαλύπτεται, μεταξύ άλλων, η ιωνική ζωφόρος  του σηκού και το παλαιότερο στην ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής κορινθιακό κιονόκρανο, το οποίο όμως δεν διασώθηκε. Οι 23 πλάκες της ζωφόρου με  εκπληκτικές παραστάσεις Κενταυρομαχίας (12) και Αμαζονομαχίας (11), καθώς και θραύσματα άλλων γλυπτών και αρχιτεκτονικών μελών, μετά την διαρπαγή τους από τους ανασκαφείς μεταφέρονται στην Αγγλία (1814) και καταλήγουν στο Βρετανικό Μουσείο (1815), όπου σήμερα εκτίθενται. Ακολούθησαν και άλλες αναστηλωτικές εργασίες και έρευνες από έλληνες και ξένους επιστήμονες, ενώ από το 1975 η Επιτροπή Συντηρήσεως του Ναού (Ε.Σ.Ν.Ε.Α.) επιτελεί σπουδαίο αναστηλωτικό έργο στο μνημείο.

Γεωργία  Εμμ.  Χατζή,

Προϊσταμένη της Ζ΄Εφορείας Αρχαιοτήτων Ολυμπίας

(Αναζητείστε την συνέχεια σχετικά με το έργο της Επιτροπής Συντήρησης του μνημείου (Ε.Σ.Ν.Ε.Α.). πατώντας page 2)

Post Author: admin