Οι πολίτες, φορείς, επιχειρήσεις κλπ που ενδιαφέρονται να κινηματογραφήσουν/ βιντεοσκοπήσουν με επαγγελματικό εξοπλισμό και να προβάλλουν δημοσίως με οποιοδήποτε τρόπο οπτικοακουστικό έργο (ταινία, εκπομπή, ντοκιμαντέρ, σποτ, τρέιλερ κ.λ.π.) που περιλαμβάνει απεικονίσεις μνημείων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αρμοδιότητας της Υπηρεσίας μας, οφείλουν να συμπληρώσουν το ειδικό έντυπο της αίτησης χορήγησης της σχετικής άδειας και να το αποστείλουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση efahle@culture.gr προκειμένου να λάβουν την σχετική απάντηση (έγκριση/μη έγκριση).
Η κινηματογράφηση / βιντεοσκόπηση σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, μνημεία, εκθεσιακούς χώρους μουσείων και συλλογές, με φορητή ερασιτεχνική μηχανή, συμβατική ή ψηφιακή, πραγματοποιείται ατελώς εφόσον το οπτικοακουστικό έργο (ταινία, εκπομπή, ντοκιμαντέρ, σποτ, τρέιλερ κ.λ.π.) δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για επαγγελματικούς − εμπορικούς σκοπούς.
Σε περίπτωση έγκρισης του αιτήματος, η Εφ. Α. Ηλείας επιτρέπει την διενέργεια της κινηματογράφησης και προβολής του οπτικοακουστικού έργου με συγκεκριμένους όρους και την επιβολή των αντίστοιχων τελών α) κινηματογράφησης και β) προβολής οπτικοακουστικού έργου. Η άδεια ισχύει αποκλειστικά και μόνο για τον σκοπό που περιγράφεται στην αίτηση.
Η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής τελών προβλέπεται μόνο όταν το οπτικοακουστικό έργο δεν έχει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή εμπορικό σκοπό καθώς και οι παραγωγές με ακαδημαϊκό χαρακτήρα ή όταν προορίζεται για αμιγώς για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Η διαδικασία αδειοδότησης διενέργειας της κινηματογράφησης και προβολής του οπτικοακουστικού έργου και τα τέλη που πιθανόν επιβληθούν προσδιορίζονται αναλυτικά ανά περίπτωση από τις κείμενες διατάξεις :
- ΥΠΠΟΤ/ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΣ/126463/28-12-2011 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 3046/Β/30-12-2011) “Τέλη φωτογράφησης – κινηματογράφησης και χρήσης οπτικοακουστικών έργων …..” όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΤ/ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΣ/12569/7-02-2012 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 648/Β/7-03-2012)
- ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/35641/254593/7509/2927 (ΦΕΚ 2812/τ.β/04-07-2019): “Όροι, προϋποθέσεις, διαδικασίες και καθορισμός των οργάνων χορήγησης άδειας παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό, με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, αντιγράφων και απεικονίσεων μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο”
Σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για όλες τις περιπτώσεις η ως άνω αίτηση πρέπει να αποσταλεί στην Εφορεία μας, εφόσον πρόκειται για μνημεία αρμοδιότητός της, τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη διενέργεια της κινηματογράφησης ή/και τη χρήση του οπτικοακουστικού έργου. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να συμπληρώσει με ορθότητα και πληρότητα όλα τα πεδία της αίτησης συνυποβάλλοντας μαζί με τα κάτωθι δικαιολογητικά τυχόν επιπρόσθετο υποστηρικτικό / επεξηγηματικό υλικό προκειμένου η Εφορεία να αποκτήσει αντίληψη και να διαμορφώσει ολοκληρωμένη άποψη:
1) Συνοπτική υπόθεση σεναρίου (script) στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα, καθώς και περιγραφή των σκηνών που θα γυρισθούν στους συγκεκριμένους χώρους, εφόσον πρόκειται για ταινία μυθοπλασίας ή διαφημιστική ταινία εμπορικού χαρακτήρα ή τηλεοπτική εκπομπή (εξαιρουμένων ενημερωτικών-ειδησεογραφικών εκπομπών). Σε περίπτωση ντοκιμαντέρ υποβάλλεται περιγραφή δράσης σεναρίου χωρίς διάλογους (treatment).
2)Κατάλογο και περιγραφή του τεχνολογικού εξοπλισμού.
3)Κατάλογο των μελών του συνεργείου.
4)Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος ότι θα σεβαστεί τους όρους της κείμενης νομοθεσίας και ότι έχει λάβει γνώση για την καταβολή των νομίμων τελών.
5)Σε περίπτωση που ο παραγωγός υποβάλλει το σχετικό αίτημα μέσω τρίτου/εκπροσώπου, απαιτείται σχετική εξουσιοδότηση.
6)Βεβαίωση/υπεύθυνη δήλωση για το ύψος του προϋπολογισμού της παραγωγής και τη λίστα συνεργείου (crew list) για το σύνολο της παραγωγής.
7)Υπεύθυνη δήλωση περί του αναλογούντος Φ.Π.Α. ως προς την καταβολή των τελών.
8)Σε περίπτωση ταινιών μυθοπλασίας, διαφημιστικών ταινιών εμπορικού χαρακτήρα, τηλεοπτικών εκπομπών (εξαιρουμένων ενημερωτικών-ειδησεογραφικών εκπομπών) και ντοκιμαντέρ απαιτείται επιπλέον βεβαίωση από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, με την οποία τεκμηριώνεται ότι το σενάριο (script)/η περιγραφή δράσης σεναρίου χωρίς διάλογους (treatment) δεν προβάλλει τη βία, τον ρατσισμό ή τον σεξισμό και δεν παραβιάζει την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
8)Αναλυτικός κατάλογος των ημερομηνιών που θα πραγματοποιηθεί η κινηματογράφηση ανά μνημείο/χώρο/μουσείο.
Για τη χορήγηση της ανωτέρω άδειας για αρχαιολογικούς χώρους/μνημεία/μουσεία που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα διαφορετικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει την Αίτηση κινηματογράφησης στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την ενιαία αντιμετώπιση του αιτήματος.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την έκδοση Απόφασης που επιτρέπει ή όχι την διενέργεια της κινηματογράφησης και καθορίζει, σε περίπτωση θετικής έκβασης, τους όρους και προϋποθέσεις διενέργειάς της, καθώς και τα τυχόν αναλογούντα τέλη.
Αιτήματα που δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν εξετάζονται.
1. Όλες οι απαιτούμενες εργασίες πραγματοποιούνται σε συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ (Περιφερειακή/Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία). Σε κάθε περίπτωση, στη φάση της προετοιμασίας δεν πρέπει να παρακωλύονται τυχόν εργασίες που πραγματοποιούνται στο μνημείο/χώρο/μουσείο από τις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, να παρεμποδίζεται η επίσκεψη του χώρου από το κοινό, καθώς και η χρήση των πωλητηρίων και των αναψυκτηρίων του ΤΑΠ.
2. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, εάν απαιτείται η απουσία επισκεπτών από το χώρο, αυτές πρέπει να πραγματοποιούνται εκτός των ημερών και ωρών λειτουργίας του μνημείου για το κοινό ή σε τμήμα του χώρου, το οποίο οριοθετείται σε συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία.
3. Δεν επιτρέπεται: οποιαδήποτε επέμβαση σε τμήματα και μέλη μνημείων, καθώς και η επικόλληση ενδείξεων αρίθμησης ή άλλων σημάτων, η μετακίνηση διάσπαρτων λίθων ή άλλων στοιχείων από το μνημείο ή από τον περιβάλλοντα χώρο του, προκειμένου να εξυπηρετηθούν στερεώσεις κατασκευών ή άλλες λειτουργικές και αισθητικές ανάγκες, οποιαδήποτε μετακίνηση αντικειμένων, εκθεμάτων, εποπτικού ή υποστηρικτικού υλικού κ.λπ. στους εκθεσιακούς ή τους λοιπούς μουσειακούς χώρους, η οποία δεν περιλαμβάνεται ρητώς στη χορηγούμενη απόφαση έγκρισης.
4. Δεν επιτρέπεται: η οποιαδήποτε σκηνογραφικού ή άλλου τύπου επέμβαση επί του μουσειακού κελύφους, των προθηκών, των ελεύθερα ιστάμενων αντικειμένων των μουσειακών χώρων κ.λπ. Εφόσον χρησιμοποιούνται σκηνικά στοιχεία κατά τις λήψεις, αυτά πρέπει να είναι ελαφρές κατασκευές. Αποκλείονται οι μεγάλες και βαριές κατασκευές, που ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη στα μνημεία. Δεν επιτρέπεται η στήριξη σκηνικών στοιχείων και ικριωμάτων πάνω στα μνημεία. Δεν επιτρέπονται οι εργοταξιακές δραστηριότητες βαριάς μορφής, παρά μόνον η απλή συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγησηολοκληρωμένων, λυόμενων και ελαφρών κατασκευών, οι οποίες προσαρμόζονται στο χώρο. Για τη μεταφορά, εγκατάσταση και αποξήλωση τόσο των σκηνικών στοιχείων όσο και του λοιπού εξοπλισμού, καθώς και για την επίλυση άλλων τεχνικών προβλημάτων, προηγείται υποχρεωτικά συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία τουΥΠΠΟΑ.
5. Δεν επιτρέπεται η στερέωση φωτιστικών, ηχητικών σωμάτων, σαρωτών επαφής ή άλλων αντικειμένων σε άμεση επαφή με τμήματα ή μέλη των μνημείων. Ο ενδιαφερόμενος μεριμνά επίσης για τη μόνωση των καλωδιώσεων και τη λήψη μέτρων πυροπροστασίας. Δεν επιτρέπεται καμία επέμβαση στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις εντός των μνημείων/χώρων/μουσείων, καθώς και του περιβάλλοντα χώρου τους, παρά μόνο σε συνεννόηση και υπό την επίβλεψη της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ.
6. Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή και η χρήση πυροτεχνημάτων, καπνογόνων, φωτοβολίδων και γενικά εύφλεκτων υλικών, φορητών συσκευών θέρμανσης και κλιματισμού, καθώς και η χωρίς ειδική άδεια αφή κεριών και πυρσών.
7. Δεν επιτρέπεται η χρήση και ρίψη, για ειδικά σκηνοθετικά τεχνάσματα, υλικών που είναι δύσκολο να περισυλλέγουν, όπως είναι π.χ. το φελιζόλ, ο χαρτοπόλεμος κ.λπ.
8. Η ένταση εξόδου τυχόν μεγαφωνικών εγκαταστάσεων πρέπει να είναι ελεγχόμενη με μέγιστο όριο τα εκατό (100) ντεσιμπέλ και οι εκπεμπόμενες συχνότητες όχι κάτω των 40Hz, και σε κάθε περίπτωση τέτοια ώστε να μην κινδυνεύει το μνημείο.
9. Η είσοδος και η στάθμευση των οχημάτων ή μηχανημάτων πραγματοποιείται από προκαθορισμένες προσβάσεις σε συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ. Δεν επιτρέπεται η είσοδος και η προσέγγιση στο χώρο βαρέων οχημάτων για τη μεταφορά εξοπλισμού και υλικών. Εξαιρούνται τα οχήματα που: α) δεν υπερβαίνουν τους δέκα (10) τόνους μικτού βάρους και εξυπηρετούν την αποκομιδή των απορριμμάτων ή τη μεταφορά των υλικών, β) μεταφέρουν άτομα με αναπηρία, γ) εξυπηρετούν καταστάσεις ανωτέρας βίας (πυροσβεστικά, ασθενοφόρα κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση, η κατ’ εξαίρεση κυκλοφορία οχημάτων στους χώρους ακολουθεί ειδική διαδρομή που υποδεικνύεται από την αρμόδια Υπηρεσία.
10. Ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για την τήρηση της καθαριότητας και της ευταξίας κατά τη διάρκεια των εργασιών ή/και της προετοιμασίας αυτών με την εποπτεία της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ.
11. Ο αρχαιολογικός χώρος/μουσείο/μνημείο αποδίδεται καθαρό(ς) μετά την ολοκλήρωση των εργασιών στην κατάσταση στην οποία παρελήφθη. Η αποκομιδή των απορριμμάτων, η απομάκρυνση σκηνικών ή άλλων στοιχείων, ο καθαρισμός και εν γένει ο ευπρεπισμός του χώρου πριν και αμέσως μετά το πέρας των λήψεων βαρύνει τον αιτούντα και πραγματοποιείται με την εποπτεία της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ.
12. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ή/και της προετοιμασίας αυτών, ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας για την προστασία τόσο του αρχαιολογικού χώρου/μουσείου/μνημείου όσο και των συμμετεχόντων/παρισταμένων, σύμφωνα με τις υποδείξεις της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ. Σε περίπτωση αεροφωτογράφησης και αεροκινηματογράφησης με τη χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών -ΣμηΕΑ θα τηρούνται οι όροι της απόφασης της Υ.Π.Α.αριθμ. Δ/ΎΠΑ/21860/1422 Κανονισμός-γενικό πλαίσιο πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών-ΣμηΕΑ (ΦΕΚ 3152/Β΄/30.9.2016).
13. Σε περίπτωση ατυχήματος, το Ελληνικό Δημόσιο ουδεμία ευθύνη φέρει, διατηρεί δε αξίωση για ανόρθωση κάθε ζημίας.
14. Οποιαδήποτε περαιτέρω δαπάνη προκύψει κατά τη διάρκεια των εργασιών παραγωγής απεικονίσεων και λοιπών αναπαραστάσεων της παρ. Ι του παρόντος άρθρου βαρύνει τον αιτούντα.
15. Η μη τήρηση των ανωτέρω όρων εκ μέρους του αιτούντος, λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά την εξέταση αντίστοιχων μελλοντικών αιτημάτων του.
16. Σε περίπτωση μη προκαταβολής του συνόλου των αναλογούντων τελών υπέρ του ΤΑΠ και πριν την επιβεβαίωση της πληρωμής από το ΤΑΠ, οι εργασίες παραγωγής απεικονίσεων και λοιπών αναπαραστάσεων του πεδίου εφαρμογής της παρούσας δεν θα πραγματοποιούνται.
17. Τα καταβληθέντα τέλη δεν επιστρέφονται, παρά μόνο σε περίπτωση ακύρωσης για λόγους ανωτέρας βίας.
* Βάσει της Υπουργικής Απόφασης υπ’αριθμ.
ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/35641/254593/7509/2927 (ΦΕΚ 2812/τ.β/04-07-2019):
“Όροι, προϋποθέσεις, διαδικασίες και καθορισμός των οργάνων χορήγησης
άδειας παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό, με οποιονδήποτε τρόπο
και μέσο, αντιγράφων και απεικονίσεων μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο”
- Οι πάσης φύσεως απεικονίσεις και αναπαραστάσεις σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή συμπεριλαμβανομένων των οπτικοακουσικών έργων θα πρέπει να συνοδεύονται κατά τη χρήση τους από σύντομο κείμενο (λεζάντα), που θα έχει την έγκριση της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ και θα περιλαμβάνει απαραιτήτως τις εξής γνωστοποιήσεις των δικαιωμάτων και της προέλευσης των μνημείων στα αγγλικά και στη γλώσσα της έκδοσης:
- «Τα δικαιώματα επί των απεικονιζόμενων μνημείων ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ν.3028/2002)».
- «Το μνημείο {ονομασία μνημείου} υπάγεται στην αρμοδιότητα {φορέας προστασίας}».
- «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (Hellenic Ministry of Culture and Sports/Archaeological Resources Fund)».
- Επιπλέον για τα ακίνητα μνημεία «{Ονομασία μνημείου}, {τοποθεσία}» και προαιρετικά«{χρονολογία} και {χρήση})» και για κινητά μνημεία «{Ονομασία μνημείου},{προέλευση, δηλ. Μουσείο/Συλλογή}» και προαιρετικά «{αριθμός ευρετηρίου}, {χρονολογία} και {χρήση}».
- Απαγορεύεται κάθε επέμβαση, μεταβολή ή τροποποίηση απεικονίσεων μνημείων καθώς και η παρουσίαση με τρόπο που να αλλοιώνει το περιεχόμενο τους (σύνθεση, επικάλυψη κ.λπ.), χωρίς προηγούμενη ειδική άδεια από το ΥΠΠΟΑ.
- Η άδεια χορηγείται μόνο για συγκεκριμένη χρήση και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κάθε άδεια Αναπαραγωγής που χορηγείται κατ’ εφαρμογή της παρούσας απόφασης είναι ατομική και δεν μεταβιβάζεται σε τρίτον.
- Το υλικό για το οποίο έχει χορηγηθεί άδεια δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί σε άλλα παράγωγα είδη ή για άλλους σκοπούς πέραν αυτών που αναγράφονται στην εν λόγω άδεια. Ο δανεισμός, η πώληση και η διάθεση σε τρίτους του συνόλου ή μέρους του υλικού απαγορεύονται.
- Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να καταθέτει στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ αντίγραφο του τελικού προϊόντος.
- Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μεριμνά για την εξασφάλιση τυχόν συμπληρωματικών αδειών κατά περίπτωση, π.χ. άδεια φωτογράφησης, κινηματογράφησης, τρισδιάστατης σάρωσης κινητών ή ακινήτων μνημείων, άδεια χρήσης απεικονίσεων από τρίτους που διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα για τις συγκεκριμένες λήψεις κ.λπ.
- Η μη τήρηση της ανωτέρω διαδικασίας επισύρει τις κατά νόμον κυρώσεις.
- H άδεια αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό χορηγείται εφόσον κάθε τμήμα του προς αδειοδότηση υλικού έχει παραχθεί σύμφωνα με την παρούσα και κατέχεται νομίμως.
- Απαγορεύεται η αναπαραγωγή και διάδοση στο κοινό υλικού που δεν έχει παραχθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας
* Βάσει της Υπουργικής Απόφασης υπ’αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/35641/254593/7509/2927 (ΦΕΚ 2812/τ.β/04-07-2019): “Όροι, προϋποθέσεις, διαδικασίες και καθορισμός των οργάνων χορήγησης άδειας παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό, με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, αντιγράφων και απεικονίσεων μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο”
