Ναός Παναγίας Καθολικής Γαστούνης

Ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστός ως Καθολική Γαστούνης. Χρονολογείται στο β’ μισό του 13ου αι. μ.Χ. (περίοδος Φραγκοκρατίας)

Η επωνυμία “Καθολική” με την οποία είναι περισσότερο γνωστός ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της περιόδου της Φραγκοκρατίας στις παρυφές της πόλης της Γαστούνης του Δήμου Πηνειού στην Ηλεία, προκύπτει είτε από τη λειτουργία του κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο ως καθεδρικός/καθολικός ναός της επισκοπής Ωλένης, είτε ως ανάμνηση της χρήσης του ως καθολικός ναός (δηλαδή ενοριακής εκκλησίας) του βυζαντινού οικισμού.

Ανήκει στον τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με σταυρεπίστεγο τριμερή νάρθηκα, οκτάπλευρο τρούλλο με ευθύγραμμο οδοντωτό γείσο και τρίπλευρη αψίδα. Είναι δομημένος κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας με ποικίλα κεραμοπλαστικά, ενώ στην κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί αρχιτεκτονικά μέλη σε δεύτερη χρήση.

Η ναός της Παναγίας Καθολικής στη Γαστούνη. Ανήκει στον τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με σταυρεπίστεγο τριμερή νάρθηκα.

Ο ναός δεν έχει υποστεί πολλές μετατροπές και επεμβάσεις, εκτός από την προσθήκη κλειστού εξωνάρθηκα, ο οποίος είχε αρχικά τη μορφή ανοικτής στοάς, ενώ αλλοίωση προκάλεσαν κάποιες νεώτερες μετασκευές στα ανοίγματα.Εσωτερικά  έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο σύγχρονο της κατασκευής του, όπως διαπιστώνεται από τα ελάχιστα σωζόμενα σπαράγματα. Καλύτερα διατηρείται ο τοιχογραφικός διάκοσμος του 1702, που σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, χρηματοδότησε ο επίσκοπος Ωλένης Ιωαννίκος Νείρος.

Σύμφωνα με επιγραφή της αψίδας, κτήτορες του ναού είναι οι “αυτάδελφοι” Καλληγόπουλοι και οι συμβίες τους, με δαπάνη των οποίων ανεγέρθηκε το 6987 (1278/9), περίοδο φραγκοκρατίας και οι οποίοι ανήκαν προφανώς στους έλληνες άρχοντες που διατήρησαν τα προνόμιά τους δηλώνοντας υποταγή στους Λατίνους.

Post Author: admin